ISO 37001 Belgesi: Yolsuzlukla Mücadelede Uluslararası Bir Standart
ISO 37001 Belgesi, Uluslararası Standart Organizasyonu (ISO) tarafından Ekim 2016’da, yolsuzlukla mücadele etmeye yönelik bir yönetim sistemi oluşturmak amacıyla tasarlanıp yayımlanmıştır. Bu standart, kuruluşların yolsuzlukla mücadele süreçlerini yönetmelerini sağlayan ve uygulamalarla destekleyen bir sistem geliştirmeyi amaçlamaktadır. ISO 37001 belgesi, yalnızca yolsuzlukla ilgili hususlarda geçerli olup, bu alandaki riskleri en aza indirgemeyi hedefler.
ISO 37001, yolsuzluğun öncelikle tespit edilmesi ve ardından önlenmesi için çeşitli tedbirleri, belirli standartlar haline entegre ederek, kamu ve özel sektör kurumlarına sunar. Yolsuzlukla mücadelede uluslararası kabul görmüş bu standart, tüm kurumların uygulayabileceği bir sisteme sahip olup, OHSAS 18001, ISO 45001, ISO 9001 ve ISO 14001 belgeleriyle benzer statüye sahiptir. Bu da ISO 37001’in diğer yönetim sistemlerine entegre edilmesini kolaylaştırır.
ISO 37001 belgesinin odak noktası, yolsuzlukla mücadele için etkili bir yönetim sistemi oluşturulmasını sağlamak, bu sistemin kurum genelinde uygulanabilirliğini sağlamaktır. Yolsuzlukla mücadele sürecinde aşağıda belirtilen başlıklar, organizasyonlar için uygulanması gereken hususlardır:
- Örgüt bünyesinde gerçekleştirilen yolsuzluk
- Örgütün içerisinde aktif rol alan ya da menfaatleri doğrultusunda çalışan kişi tarafından yapılan yolsuzluk
- Örgüte fayda sağlaması adına iş ortağı tarafından gerçekleştirilen yolsuzluk
- Özel ya da kamu kuruluşlarına ait sektörlerdeki yolsuzluk
- Dolaylı ya da doğrudan yapılan yolsuzluk
ISO 37001 Yolsuzlukla Mücadele Yönetim Sistemi Gereklilikleri
ISO 37001 belgesine sahip olmak, günümüzde çoğu ülkenin kurum ve kuruluşları için bir zorunluluk haline gelmiştir. Bunun başlıca nedeni, kurumların yolsuzlukla mücadele konusundaki bilinçlerini artırmak ve sistematik bir yaklaşım geliştirmelerini sağlamaktır. Bu belge, kurumların yolsuzluk risklerini minimize etmek ve yolsuzlukla mücadelede daha etkili stratejiler geliştirmek adına uyulması gereken önemli gereklilikleri içermektedir. Bu gereklilikler şu şekildedir:
Ticari ve Finansal Kontrollerin Yapılması
Yolsuzluk ihtimalini en aza indirmek amacıyla, ticari ve finansal kontrollerin etkin bir şekilde yapılması gerekmektedir. Bu, organizasyonların mali işlemlerinin doğru ve şeffaf bir şekilde denetlenmesi için önemlidir.
Politikalara Uyum Sağlanması
Yolsuzlukla mücadeleye yönelik oluşturulan politikaların titizlikle uygulanması gerekmektedir. Bu politikalar, yolsuzluk risklerinin azaltılmasını ve bu tür eylemlerin önlenmesini hedefler.
Denetim Süreci ve Yetki Dağılımı
Organizasyonun denetim sürecine yönelik gerekli yetki ve yükümlülüklerin belirlenmesi gerekmektedir. Bu süreç, yolsuzlukla mücadelede alınacak aksiyonları netleştirir ve etkin yönetim sağlar.
Yolsuzluk Risklerinin Değerlendirilmesi
Yolsuzluk riski tespiti yapılarak, risklerin değerlendirilmesi ve gerekli önlemlerin alınması gerekir. Bu, organizasyonların olası yolsuzlukları önceden tespit etmelerine yardımcı olur.
Paydaşların Yolsuzlukla Mücadelede Yükümlülüklerini Uygulaması
Paydaşların, yolsuzlukla mücadele yükümlülüklerini yerine getirdiğini teyit etmek için dikkatli hareket edilmesi gerekmektedir. Bu, tüm organizasyonel süreçlerde şeffaflık sağlar.
Standartlara Uygun Raporlama
ISO 37001’e uygun raporlama süreçlerinin gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Bu, yolsuzlukla mücadele sisteminin düzgün işlediğini gösterir.
Personel Eğitimleri
Personellere, yolsuzlukla mücadele sistemi hakkında gerekli eğitimlerin verilmesi gerekmektedir. Eğitimler, çalışanların bu konuda bilinçli olmalarını sağlar.
Paydaşlara ve Çalışanlara Bilgilendirme
Yolsuzlukla mücadele ile ilgili standartlar hakkında paydaşlar ve çalışanlar bilgilendirilmeli ve sistemin işleyişine dair düzenlemeler yapılmalıdır.
ISO 37001:2016 Belgesinin Faydaları
ISO 37001 Yolsuzlukla Mücadele Yönetim Sistemi Belgesi, kuruluşlara önemli faydalar sağlamaktadır. Bu faydalar, yalnızca yolsuzlukla mücadele değil, aynı zamanda organizasyonların uluslararası alanda rekabet avantajı kazanmalarına da olanak tanır:
Yolsuzluk Riski Azaltma
Efektif bir yolsuzlukla mücadele organizasyonunun oluşturulması, kuruluşun her seviyesinde yolsuzluk gibi bir durumla karşılaşılmasının mümkün olamayacağına dair güvence sağlar. Bu, organizasyonun güvenilirliğini artırır.
İtibar Koruma
ISO 37001, yasal olmayan yolsuzluk faaliyetlerinin riskini minimize eder ve organizasyonun itibarının zarar görmesini engeller. Bu da şirketin marka değerini artırır.
İş Ortaklarıyla Güçlü İletişim
Standart, iş ortaklarına yolsuzlukla mücadele alanında uluslararası kabul görmüş süreçler sunarak, tüm paydaşlar için güvenilir bir ortam yaratır.
Entegrasyon Kolaylığı
ISO 37001, ISO 45001, ISO 14001 ve ISO 9001 gibi diğer yönetim sistemleri ile yapısal olarak uyumlu olduğundan, mevcut yönetim organizasyonlarına kolayca entegre edilebilir.
Süreç Rehberliği
Belgelendirme ve uygulama süreçlerinde yapılan analizler, kuruluşlara rehberlik eder ve sürecin daha hızlı tamamlanmasını sağlar.
ISO 37001:2016 Yolsuzlukla Mücadele Yönetim Sistemi Sertifikası Nasıl Alınır?
ISO 37001 belgesini almak isteyen kuruluşlar için belirli bir süreç izlenir. Bu süreç, her adımda organizasyonun yolsuzlukla mücadele yönetim sistemini kurmasına yardımcı olur:
Başvurunun Yapılması
İlk adım, ISO 37001 sertifikası için başvuruda bulunmaktır. Bu başvuru, organizasyonun yolsuzlukla mücadele sistemini kurma ve belge alabilme sürecine başlamasını sağlar.
Dokümantasyon Kurulumu
ISO 37001 belgesinin alınabilmesi için gerekli dokümantasyonun kurulması gerekmektedir. Bu dokümantasyon, kuruluşun yolsuzlukla mücadele sürecini düzenleyen belgelerden oluşur.
Denetim Planlaması
Başvurudan sonra, bağımsız denetçiler tarafından yapılacak denetimlerin planlanması gerekir. Denetim, yolsuzlukla mücadele sisteminin etkinliğini değerlendirir.
Denetimin Gerçekleştirilmesi
Planlanan denetim süreci, organizasyonun yolsuzlukla mücadele yönetim sistemi standartlarına ne kadar uyduğunu kontrol eder.
Sertifika Teslimi
Denetimlerin başarıyla tamamlanmasının ardından, ISO 37001 belgesi verilir. Bu belge, organizasyonun uluslararası yolsuzlukla mücadele standartlarına uygunluğunu gösterir.
Yolsuzlukla Mücadelede Stratejik Bir Adım
ISO 37001 Yolsuzlukla Mücadele Yönetim Sistemi, sadece bir belge değil, aynı zamanda organizasyonların stratejik bir güvenlik adımıdır. Yolsuzlukla mücadelede alınacak etkili tedbirler, yalnızca yasal bir gereklilik değil, aynı zamanda şirketin uzun vadeli başarısı ve itibarının korunmasında büyük bir rol oynar. Bu nedenle, ISO 37001 belgesini almak, herhangi bir organizasyon için önemli bir adımdır.